سندی از واکنش سلطان عثمانی در قبال الحاق گرجستان به روسیه (۱۱۹۸ق.)

از حوادث مهم بل از روی کار آمدن قاجارها،اعلام آراکلی خان،حاکم تفلیس در باب خروج اهالی گرجستان از تابعیت ایران و پذیرش تابعیت روسها بوده است،که شاید بتوان آن را سر منشأ جنگهای طولانی ایران و روسیه در دورهء قاجار دانست که در نهایت به انعقاد عهدنامه های گلستان و ترکمنچای انجامید.در این میان،بررسیهای مختلفی دربارهء آن رویداد،بویژه از جهت واکنش ایرانیان صورت گرفته است؛اما اینکه عکس العمل امپراتوری عثمانی نسبت به حادثه چه بوده،سؤالی است که پاسخ مستندی به آن داده نشده است.با این پیش فرض،نوشتار حاضر ضمن نگرشی بر سیاست عثمانی در منطقهء قفقاز در دورهء مورد بحث،به معرفی فرمانی از عبد الحمید دوم،سلطان عثمانی به خداداد خان حاکم تبریز می پردازد که در اعتراض به قرار داد گرجیها با روسها تنظیم شده و طی آن،همهء مسلمانان منطقه را به رویاروئی با این موافق دعوت کرده است.